سیاست انرژی هند در منطقه دریای خزر؛ مروری انتقادی

یکی از عوامل اساسی افزایش قدرت سیاسی هر کشوری از جمله هند، عامل رشد اقتصادی است که به نوبه خود و به ویژه در مورد هند با افزایش نیازهای انرژی آن، وابستگی مستقیم دارد. به منظور توسعه بیشتر و همچنین حفظ رشد اقتصادی و قدرت، بحث امنیت انرژی برای هند مسئله ای حیاتی است که به زودی و به ناچار به عامل محرک مهمی برای دستگاه سیاست خارجی هند تبدیل خواهد شد. هند برای تأمین نیازهای انرژی خود، در کنار آمریکای لاتین، آفریقا، میانمار و خاورمیانه گزینه دیگر منطقه همجوار خود یعنی دریای خزر را دارد، منطقه ای که روابط دیرینه تمدنی و تجاری هند با آن در حال حاضر بعد ژئوپلیتیکی جدیدی را به خود گرفته که انرژی در هسته آن جای گرفته است. در شرایط دسترسی نداشتن هند به ذخایر هیدروکربن منطقه دریای خزر، این کشور توجه زیادی به دسترسی به منابع انرژی این منطقه نشان داده است، منطقه ای که صحنه حضور و رقابت فزاینده قدرت های بزرگ است. تا زمانی که منابع انرژی اتمی، آبی، بادی و مانند آن جایگزین نفت و گاز شوند، نیاز و رقابت برای منابع هیدروکربن ادامه خواهد یافت. یکی از مناطق غنی نفت و گاز، منطقه دریای خزر، و یکی از نیازمندان نزدیک به منابع انرژی خزر هند است که ظرفیت تبدیل شدن به یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان نفت و گاز را دارد. پرسش اصلی مقاله این است که علایق، چالش ها و سیاست امنیت انرژی هند در منطقه دریای خزر چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، نویسندگان از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره گرفته اند.